A-

A+

6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Yapılan Esaslı Değişiklikler

31 Aralık 2020 tarihli ve 31351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun (‘’7262 sayılı Kanun’’) ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (‘’Kanun’’)’nun başta kara parayı aklama ve terörizmin finansmanı amacıyla kötüye kullanımının önüne geçmek amacıyla hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin hükümleri olmak üzere belirli hükümlerinde esaslı değişiklikler yapılmıştır. 7662 Sayılı Kanun ile ayrıca Ticaret Bakanlığına (“Bakanlık”) ticaret şirketlerinin ticari defterlerinden olan pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterini fiziki ortama ek olarak elektronik ortamda da tutma zorunluluğu getirebilme yetkisi tanınarak ilgili defterlerin elektrik ortamda tutulmasına yönelik olarak yasal zemin hazırlanmıştır.

  1. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinin ve Hamiline Yazılı Pay Senetlerine Dair Devir İşlemlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na Bildirilmesi Yükümlülüğü Getirildi
  • Kanun’un 486. maddesi uyarınca, paylar hamiline yazılı ise yönetim kurulu, pay bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren 3 (üç) ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtır. Yönetim kurulunun hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin kararı tescil ve ilan edilir, ayrıca şirketin internet sitesine konulur. Kanun’da yapılan değişiklik uyarınca hamiline yazılı pay sahiplerinin ve bu paya ilişkin bilgilerin senetlerin ihraç edilmesinin ardından ilgili pay sahiplerine dağıtılmadan önce şirket tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu (‘’MKK’’)’na bildirilmelidir. Söz konusu değişiklik 01.04.2021 tarihinde yürürlüğe girecektir. Kanun Geçici madde 14 uyarınca, hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin 31 Aralık 2021 tarihine kadar MKK’ya bildirilmek üzere pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvurması ve şirketin de almış olduğu bu başvuru üzerine yönetim kurulu tarafından hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri 5 (beş) gün içerisinde MKK’ya bildirmesi gerektiği belirtilmektedir. Pay sahipleri anonim şirkete başvurmazsa Kanun’dan doğan paya bağlı haklarını gerekli başvuru yapılıncaya kadar kullanamaz. Ayrıca, 01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, hamiline yazılı pay senedi bastırılmasına rağmen, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce, söz konusu pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmeyen yönetim kurulu üyeleri yirmi bin Türk lirası idari para cezası ile cezalandırılır.
  • Hamiline yazılı pay senedinin devredilmesi halinde devrin geçerli bir şekilde hüküm ifade etmesi için senedin zilyetliğinin devredilmesinin tek başına yeterli olmayacağı, bununla birlikte devir işleminin de MKK’ya bildirilmesi gerektiği düzenleme altına alınmıştır. Söz konusu değişiklik 01.04.2021 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bildirim yükümlülüğü yerine getirilinceye kadar pay sahibinin pay sahipliğinden doğan kâr payı alma, genel kurula katılma, toplantıda oy kullanma gibi haklarını kullanamayacağı ve gerek şirkete gerekse üçüncü kişilere karşı pay sahipliği sıfatını geçerli bir şekilde ileri süremeyeceği kabul edilmiştir. Bu kapsamda MKK’ya bildirimin devrin geçerliliği için bir kurucu unsur olarak görülmediği, fakat bu bildirimden önce devralanın pay sahipliğinden doğan haklarını kullanamayacağı sonucu çıkarılmaktadır. Hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde MKK’ya yapılan bildirim tarihi esas alınır. İlaveten, hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde, zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralarak MKK’ya bildirimde bulunmayanlar hakkında beş bin Türk lirası idari para cezası uygulanır. Söz konusu değişiklik 01.04.2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.
  • Hamiline yazılı pay senedine ilişkin olarak şirket tarafından MKK’ya aktarılan bilgilerin MKK tarafından ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılabileceği ve Bakanlık’ın hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’ya bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretleri çıkaracağı bir tebliğ ile belirleyeceği kararlaştırılmıştır.
  1. Halka Açık Olmayan Anonim Şirket Genel Kurul Toplantılarına Katılım Sağlanmasına İlişin Hükümlerde Önemli Değişiklikler Yapıldı
  • Şirketin pay defterine kayıtlı olmayan hamiline yazılı pay senedi sahipleri, genel kurul toplantı gününden en geç bir gün önce bu senetlere zilyet olduklarını ispatlayarak toplantıya katılım sağlamak adına giriş kartı almakta ve bu kartı toplantı gününde ibraz ederek genel kurul toplantısına katılım sağlayabilmekteydi. Aynı hüküm ile giriş kartının verilmesinden sonraki bir tarihte, hamiline yazılı pay senedinin devredilmesi halinde de bu senedi devraldığını ispatlayan pay sahibinin toplantıya katılım sağlamasına imkân tanınmaktaydı. Yapılan değişiklik ile 01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bu hüküm ilga edilerek hamiline yazılı pay senedi sahibinin genel kurul toplantısına katılım sağlaması için öngörülen giriş kartı alma yükümlülüğü ortadan kaldırılmıştır.
  • Bu uygulama yerine yine 01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere MKK’nın kendisine bildirilen hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgiler ışığında pay sahipleri çizelgesi hazırlayacağı, yönetim kurulu tarafından genel kurul toplantısına katılım sağlayacakları gösteren toplantıda hazır bulunanlar listesi hazırlanmadan önce şirketin MKK tarafından hazırlanan pay sahipleri çizelgesini talep edeceği ve listeyi söz konusu pay sahipleri çizelgesi uyarınca hazırlayacağı düzenlenmiştir. Ayrıca Bakanlığın çıkaracağı tebliğ ile pay sahipleri çizelgesinin MKK’dan sağlanmasının usul ve esasları, gereğinde genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere payların devrinin yasaklanması ve ilgili diğer konularda hamiline yazılı paylar bakımından düzenleme altına alabileceği belirtilmiştir.
  1. Ticaret Bakanlığı’na Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulmasını Zorunlulu Hale Getirebilme Yetkisi Verildi
  • Kanun’un şirketlerin defter tutma yükümlülüğünü düzenleyen 64. maddesinde ticaret şirketlerinin ticari defterlerini fiziki ortamın yanı sıra elektronik ortamda da tutabilecekleri belirtilmektedir. 7262 sayılı Kanun ile bu maddenin 4. fıkrasına bir hüküm eklenmiş ve bu hüküm uyarınca Bakanlığın Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla şirketlerin ticari defterlerinden olan pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterini fiziki ortama ek olarak elektronik ortamda da tutma zorunluluğu getirebileceği düzenleme altına alınmıştır. Kanunun hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin hükümlerine getirilen değişikliklerden farklı olarak bu düzenlemenin 31 Aralık 2020 itibariyle yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.
  • Bakanlık tarafından getirilebilecek bu zorunluluk ile şirketin ticari defterlerinin kaybolması veya zayi olması halinde yaşadıkları zorlukları ortadan kaldırmak, pay devirleri kayıt altına alınarak ortaklık ve buna bağlı hakların korunmasını, şirketler topluluğunda hakim ve bağlı ortakların kolay tespitine imkan tanınmasını, gerçek ortaklık yapısının sağlıklı bir şekilde ortaya konulmasını sağlamak ve özellikle şirketin bu durumlarda pay sahipliğine ilişkin yanlış veya mükerrer işlem yapmasının önüne geçebilmek amaçlanmaktadır. Ayrıca şirketlerin pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterinin fiziki ortama ek olarak elektronik ortama taşınması, elektronik ortamda yapılacak genel kurul ve yönetim kurulu toplantıları açısından da büyük bir kolaylık teşkil edecektir.

Sonuç

7262 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uyarınca hamiline yazılı pay senetlerinin devrinin yalnızca zilyetliğin devredilmesi suretiyle aktarılabilmesi sebebiyle suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama ve terörizmin finansmanı suçlarıyla mücadele edilebilmesi için, TTK’nın hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin hükümlerinde önemli değişiklikler yapılmış ve bu hükümler ile pek çok mukayeseli hukukta olduğu gibi hamiline yazılı pay senedi sahiplerine yönelik tanınan anonimlik imkanının kısmen önüne geçilmiştir. Halka açık olmayan anonim şirketlerdeki hamiline yazılı pay senetlerinin tıpkı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca halka açık olan anonim şirketlerin borsaya kote olan ve olmayan payları gibi MKK bünyesinde kaydedilmesinin ve izlenmesinin kabul edilmesi ile, bu tür senetlere bağlı yapılacak işlemlerin güvenli ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi ve bu işlemler sonucu ortaya çıkabilecek kanuna aykırı finansman faaliyetlerinin önüne geçilmesinin amaçlandığı görülmektedir.