A-

A+

İcra ve İflas Kanunundaki Yenilikler

7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile yapılan değişiklikle İcra İflas Kanununda, halihazırda uygulanmakta olan uygulamaları da değiştiren kapsamlı bazı düzenlemeler getirilmiştir. Bu çalışmamızda icra uygulamalarına getirilen değişiklikleri özet başlıklar halinde açıklamaya gayret ettik.

 

İcra Daireleri Başkanlıkları Kurulması

İş yoğunluğunun veya icra dairesi sayısının fazla olduğu illerde Adalet Bakanlığı tarafından, yetki çevresi de belirlenmek suretiyle bir veya birden fazla icra daireleri başkanlığı kurulabilecektir. Başkanlık, icra dairelerinin gözetim ve denetimlerini yapar, idari işlerine bakar; mevzuatla verilen görevleri yerine getirir.

İlgili maddeler: 3/A, 4, 13

Yürürlük: Madde 3/A’nın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenecektir.

 

Çocuk Teslimi

İcra daireleri aracılığıyla çocuk teslimi işlemine ilişkin hükümler kaldırılmıştır. Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hükümler 3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’na dördüncü kısım olarak eklenmiştir. İlgili maddeler henüz yürürlükte değildir. Maddeler ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır.

İlgili Maddeler: 25, 25/a, 25/b, 341

Yürürlük: Madde 25, 25/a ve 25/b ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır. 30.11.2021 tarihinden önce gerçekleşen ve İcra ve İflas Kanunu’nun mülga 341 inci maddesi kapsamında kalan eylemlere ilişkin şikâyetler, icra mahkemelerince sonuçlandırılır.

 

İlamlı İcralarda İcranın Geri Bırakılması Usulü

Değişiklik öncesinde, mahkeme kararının icra takibine konulması ve ilgili karara ilişkin istinaf veya temyiz kanun yoluna gidilmesi halinde istinaf ve temyiz incelemesi süresince icranın geri bırakılması kararını, dosyayı inceleyecek olan Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) veya Yargıtay ilgili daire başkanlıkları veriyordu. Değişiklik sonrasında ise icranın geriye bırakılması kararları artık icra takibinin takibin başlatıldığı yer icra mahkemesi tarafından verilecektir. Dolayısıyla artık icra müdürlüğünden mehil vesikası alındıktan sonra BAM’dan veya Yargıtay’dan değil takibin yapıldığı yer icra mahkemesinden icranın geri bırakılması talebinde bulunulacaktır.

İlgili maddeler: 36

Yürürlük: Madde 30.11.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

Haczedilen malların değerinin takdiri

Değişiklik sonrasında sicile kayıtlı bir menkul mal (örn. Motorlu taşıtlar) mevcut ise bu malların kıymet takdirinin bilirkişiler tarafından yapılması zorunluluğu getirilmiştir.

İlgili maddeler: 87

Yürürlük: Ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır.

 

Taşınır malların muhafaza altına alınması

Daha önce açık bir düzenleme yok iken yeni düzenleme ile haczedilmiş ancak muhafaza altına alınmamış malların satış talebi üzerine muhafaza altına alınacağı veya ihale alıcısına teslime hazır hâle getirileceği, aksi takdirde satış yapılamayacağı açık olarak düzenlenmiştir. Sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması ve bunlara ilişkin giderlerin tamamının birlikte ve peşin olarak yatırılması zorunludur.

İlgili Maddeler: 88

Yürürlük : Ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır.

 

Borçlu ile üçüncü kişinin elinde bulundurduğu malın muhafaza altına alınması

Değişiklik sonrasında borçlu ile üçüncü kişinin birlikte elinde bulundurduğu mal bakımından üçüncü kişi yedieminliği kabul ederse, ilgili mal muhafaza altına alınamayacaktır. Fakat İİK 97. madde kapsamında bir istihkak iddiasına itiraz edilirse ve itiraz neticesinde icra mahkemesi takibin devamına karar verirse üçüncü kişi yediemin olamayacak, mal muhafaza altına alınabilecektir.

İlgili maddeler:97/a

Yürürlük: Madde 30.11.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

Haczedilen malların satışının istenmesi ve borçluya satış yetkisi verilmesi

· Önceki düzenlemede haczedilen malın satışını sadece alacaklı isteyebilirken artık borçlu da isteyebilmektedir.

· Önceki düzenlemede taşınır malların hacizden itibaren 6 ay içinde satışını istemek gerekiyordu. Artık taşınır veya taşınmaz olması fark etmeksizin, 1 yıl içinde satış talebinde bulunulabiliyor. Satış talep ediliyorsa satış giderleri ve kıymet takdiri peşin olarak yatırılacaktır. Sicile kayıtlı motorlu araçlar bakımından bunların yanı sıra muhafaza giderinin de peşin olarak yatırılması gerekir.

· Bir yıllık süre içinde satışı istenip de artırma sonucu satışı gerçekleştirilemeyen mahcuz hakkındaki satış isteme süresi, satış isteyen alacaklı bakımından hacizden itibaren geçecek bir yıllık sürenin sona ermesinden itibaren bir yıl daha uzar.

· Sicile kayıtlı motorlu kara araçları bakımından muhafaza, kıymet takdiri ve satış talebinin birlikte yapılması ve bunlara ilişkin giderlerin tamamının birlikte ve peşin olarak yatırılması zorunludur.

· Satış talebiyle birlikte peşin olarak yatırılan miktarın satış işlemleri sırasında yetersiz kaldığı anlaşılırsa icra müdürü tarafından satış isteyene on beş günlük süre verilir ve bu sürede eksik miktar tamamlanmazsa satış talebi vaki olmamış sayılır.

İlgili maddeler: 106

Yürürlük: Madde 106 ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır.

 

Borçluya satış yetkisi verilmesi

· Yeni düzenleme ile beraber borçlu da kendisine satış yetkisi verilmesini isteyebilecektir. Bu durumda Borçlunun kıymet takdirinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde haczedilen malının rızaen satışı için kendisine yetki verilmesini talep etmesi gerekir.

· Rızai satışta bedelin, malın muhammen kıymetinin yüzde doksanına karşılık gelen miktarı ile o malla güvence altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazla ise bu miktarı ve ayrıca bu miktara ilave olarak bu aşamaya kadar bu mahcuz için yapılan takip masrafları toplamından az olamayacağı düzenlenmiştir.

· Yeni düzenleme uyarınca, satış bedeli, kıymet takdirinin kesinleşmesinden sonra icra müdürü tarafından borçluya verilecek 15 günlük süre içinde ödenmelidir. Ödeme yapılırsa icra müdürü maddedeki şartların gerçekleşip gerçekleşmediğine bakar, şartların bulunduğunu tespit ederse satışın onayı ile malın devir ve teslim işlemlerinin yapılmasına karar verilmesi için dosyayı derhâl icra mahkemesine gönderir. İcra Mahkemesi tarafından ret kararı verilmesi hâlinde yatırdığı bedel alıcıya iade edilir.

İlgili maddeler: 111/A

Yürürlük: Madde 30.11.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

Borç taksitlendirme damga vergisi muafiyeti

Yeni düzenleme kapsamında eğer borçlu taksitle ödeme yapmayı taahhüt ediyorsa veya borçlu ile alacaklı taksitle ödemeye yönelik sözleşme yapıyorsa bunları belgeleyen tutanak veya kağıt damga vergisinden istisna olacaktır.

İlgili maddeler: 111

Yürürlük: Madde 30.11.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

Elektronik ortamda açık artırma suretiyle satış

Değişiklikle birlikte İİK 114 ve devamında düzenlenen ihale ve satış sürecinin elektronik ortamda yapılmasına dair kapsamlı düzenlemeler getirilmiştir.

Yeni ihdas edilen 111/B maddesi ile elektronik ortamda açık artırma suretiyle satış düzenlemiştir. Buna göre;

· Haczolunan malın satışının, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine entegre elektronik satış portalında açık artırma suretiyle yapılacağı,

· 7 gün içinde teklif verilebileceği,

· Teklifler arasındaki farkın belli bir tutarın üzerinde olması gerekeceği,

· Verilen teklif daha yüksek teklif gelmedikçe geri çekilemeyeceği,

· Satış portalına müdahale edenlerin yaptırımla karşılaşacağı

düzenlenmiştir. Bu kapsamda Madde 114 ve devamında düzenlenen ihale ve satış sürecine ilişkin düzenlemelerde de elektronik ortamda satışa yönelik yeni düzenleme ve değişiklikler yapılmıştır.

İlgili maddeler: 111/B

Yürürlük: Madde ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır

 

İhalenin Feshi

Değişiklik ile beraber;

· Taşınmaz ihalesini alan talep ederse icra dairesi taşınmazdaki kiracıdan veya taşınmazın kullanandan kira bedelini veya kullanım bedelini icra dairesine yatırmasını isteyebileceği,

· ihalenin feshini sınırlı ayni hak sahiplerinin de isteyebileceği,

· pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenlerin ihalenin feshi talebinin, ihale bedeli üzerinden nispi harca tabi olduğu,

· pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenlerin ihalenin feshi talebinde bulunması halinde ihale bedelinin yüzde beşi oranında teminat göstermeleri,

· değişiklik öncesinde ihalenin feshi talep edildiği vakit duruşma yapılacağı kanunda belirtilmişken, değişiklik sonrasında ihalenin feshi talebinin usulden reddinin gerektiği hallerde duruşma yapılmadan da karar verilebileceği,

· ihalenin feshi talep edilen mahkeme görevsiz veya yetkisiz olduğuna karar verirse bu mahkemenin dosyayı resen görevli veya yetkili icra mahkemesine göndereceği,

· değişiklik öncesinde ihale kesinleşmedikçe ihale bedeli alacaklılara ödenmezken, artık ihale kesinleşmedikçe ve ihale konusu mal alıcıya teslim edilmedikçe veya teslime hazır hâle getirilmedikçe ihale bedelinin alacaklılara ödenmeyeceği düzenlenmiştir. İhale konusu malın teslim edilemeyeceği veya teslime hazır hale getirilemeyeceği durumlarda ihale icra müdürü tarafından iptal olunarak ihale bedeli alıcısına ödenir (Fıkra 9).

· Değişiklik öncesinde satış ilanı tebligatının yapılmadığının, taşınmazın esaslı özelliklerinde hataya düşüldüğünün veya ihalede fesada karışıldığının sonradan öğrenilmesi halinde bu öğrenme tarihinden itibaren ihalenin feshi talep edilebiliyor ancak herhalde ihaleden itibaren 1 sene içinde talepte bulunmak gerekirken, artık ihalenin yapıldığına ilişkin kararın elektronik satış portalında ilan edildiği tarihten itibaren 1 sene içinde ihalenin feshini talep etmek gerekmektedir (Fıkra 10).

· Değişiklik öncesinde alıcı ihalenin feshinin talep edilmesi halinde muteber bir banka kefaleti karşılığında ödediği paranın kendisine verilmesini isteyebilirken değişiklik ile beraber bu hüküm kaldırılmıştır.

İlgili maddeler: 134

Yürürlük: Madde, fıkra 9 ve 10 hariç olmak üzere, 30.11.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Fıkra 9 ve 10 ise ülke genelinde, ilgili hükümlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 1 yılın sonunda uygulanacaktır.