Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından kısa çalışma ödeneğine ilişkin açıklama (20/04/2020)

  • Kısa Çalışma Ödeneğine en çok başvuru yapan sektör; yüzde 40 ile imalat. İkinci en çok başvuru yapan sektörün; yüzde 15 ile toptan ve perakende ticaret, üçüncünün; yüzde 12 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri, dördüncünün; yüzde 6 ile eğitim sektörü olduğu görülmektedir
  • En çok başvuru alnan firmalardan ilkini; yüzde 51.3 ile 3’ten az çalışanı olan, ikincisini; yüzde 28.3 ile 4-9 çalışanı olan, üçüncüsünü; yüzde 10.8 ile 10-19 çalışanı olan, dördüncüsünü de yüzde 6.4 ile 20-49 arası çalışanı olan firmalar oluşturmaktadır.

İçişleri Bakanlığı tarafından Büyükşehir ve Zonguldak’a Giriş/çıkışların kısıtlanmasının uzatılmasına ilişkin ek Genelge (18/04/2020)

  • Büyük şehir statüsündeki  30 il  ile Zonguldak’a kara, hava ve deniz yolu ile (toplu ulaşım aracı, özel araç vb) yapılacak tüm giriş/çıkışlar, 18 Nisan saat 24.00’dan itibaren daha önce belirlenen usul ve esaslara göre  15 gün daha uzattı.

BDDK tarafından yayımlanan karar (18/04/2020)

  • 5411 sayılı Bankacılık Kanununun(Kanun) 93 üncü maddesi ile 43 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bankaların,
  • 01.05.2020’den başlamak üzere, haftalık bazda aşağıda formülü verilen Aktif Rasyosunu(AR) hesaplamalarına,
  • Aktif Rasyosu (AR) = Krediler + ( Menkul Kıymetler x 0,75 ) + ( TCMB Swap x 0,5 ) / TL Mevduat + ( YP Mevduat x 1,25 )
  • - AR’ın pay kısmında yer verilen
  • Krediler” kaleminin, takipteki krediler hariç bankaların bireysel ve ticari müşterilere kullandırdıkları krediler tutarının toplamını,
  • “Menkul Kıymetler” kaleminin, bankalarca satın alınan yurt dışı yerleşiklerce ihraç edilmiş menkul kıymetler ve hisse senetleri hariç özel sektör tahvil ve bonoları ile Türkiye Cumhuriyeti hazinesinin ihraç ettiği her türlü borçlanma araçları, kira sertifikaları ve Eurobondların toplam değerini,
  • “TCMB Swap” kaleminin, bankaların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına(TCMB) Swap yoluyla verdikleri yabancı paranın TCMB alış kurundan hesap edilen Türk Lirası(TL) cinsinden toplam değerini ifade etmesine,
  • AR’ın payda kısmında yer verilen;
  • “TL Mevduat” kaleminin, bankalar mevduatı hariç tüm TL cinsi mevduat/katılım fonu tutarı toplamını,
  • “YP Mevduat” kaleminin, altın ve kıymetli maden hesapları da dahil olmak üzere, bankalarda tutulan yabancı para(YP) cinsinden mevduat/katılım fonu tutarı toplamını ifade etmesine,
  • AR’ın her ay sonu itibariyle, o aya ilişkin aylık ortalamasının mevduat bankaları için %100’ün, katılım bankaları için %80’in altına düşmemesine,
  • Kanunun 148 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca baz alınacak aykırılık oluşturan aşım tutarının, ilgili ay sonu itibariyle AR değeri %100’ün altında olan bankalar ve %80’in altında olan katılım bankaları için, rasyoyu sırasıyla %100 ve %80 düzeyine getirecek paydaki değişim tutarı olarak hesaplanmasına,
  • Bu Kararın Kuruluş Birliklerine duyurulmasına ve Kurum web sitesinde yayımlanmasına karar verilmiştir.

7243 Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (17/04/2020)

  • Covid 19 kapsamında aşağıdaki madde Milli Eğitim Bakanlığı’nın temel kanunu’na eklenmiştir:
  • “Öğretmenler, yaz tatili içinde aralıksız iki ay izinlidirler. Ancak bu iki aylık izin sürelerine dokunulmadan kalan tatil zamanlarında yönetmelikle belirlenecek meslekle ilgili çalışmalara katılmakla yükümlüdürler.
  • Rehberlik öğretmenleri tercih danışmanlığı, alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak çalışmalarda ihtiyaç duyulması halinde izin ve tatil dönemlerinde de görevlendirilebilir. Bu durumda rehberlik öğretmenlerinin izinleri bir aydan az olamaz.
  • İlçe, il veya ülke genelinde genel hayatı etkileyen salgın hastalık, doğal afet, elverişsiz hava koşulları gibi nedenlerle eğitim ve öğretim faaliyetinin iki haftadan fazla süreyle yapılamaması halinde uygulanacak telafi programlarının ders yılı içerisinde tamamlanamadığı durumlarda yaz tatilinde yapılacak eğitim ve öğretim faaliyetleri nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmenlerin izinleri kısaltılabilir. Bu durumda öğretmenlerin izinleri bir aydan az olamaz.
  • Kendilerine ikinci görev olarak okul/kurum yöneticiliği verilenler ve yüz yüze eğitim yapılmayan eğitim kurumlarında görevli öğretmenler ile Bakanlık merkez teşkilatı ve il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinde görevlendirilen (yöneticilik dahil) öğretmenler yıllık izinlerini 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 102 nci maddesi ve 103 üncü maddesinin birinci fıkrası hükümlerine göre kullanır. Okul müdürleriyle müdür yardımcıları tatil aylarında okul işlerini ayarlamak ve düzenlemek şartı ile, sıra ile izinlerini kullanırlar.”

7244 Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (17/04/2020)

  • Bu torba kanunla beraber birden çok kanunda ve alanda değişiklik öngörülmüştür.

İş Hukuku bakımından getirilen düzenlemeler:

  • FESİH SINIRLAMASI VE ÜCRETSİZ İZİN
  • Kanun kapsamında 4857 sayılı İş Kanunu’na Geçici Madde 10 eklenerek geçici istihdam güvencesine ilişkin hükümler düzenlenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 10- Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez. Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir. Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan 3 aylık süreleri 6 aya kadar uzatmaya yetkilidir.”

KISA ÇALIŞMAYA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK

  • Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici Madde 24 ve Geçici Madde 25 eklenmiş ve bu kapsamda kısa çalışmaya ilişkin bazı önemli değişiklikler düzenlenmiştir. Geçici Madde 25’in 29.02.2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdiği düzenlenmektedir.
  • Geçici Madde 24 ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2 İlgili düzenleme aşağıda detaylı bir şekilde belirtilmektedir.
  • “GEÇİCİ MADDE 24- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz. Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir. Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır. Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.”
  • “GEÇİCİ MADDE 25- Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.” Yukarıda belirtilenlere ilaveten, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun Geçici Madde 23’ünün 2. Fıkrasının son cümlesine “başvurular,” ibaresinden sonra gelmek üzere “uygunluk tespitleri hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiş ve ilgili madde aşağıdaki şekilde tadil edilmiştir.
  • “GEÇİCİ MADDE 23- 30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2 nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa 3 çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder. Bu madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir. Bu madde kapsamında yapılan başvurular, uygunluk tespitleri hariç olmak üzere başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır. Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.”

Ticaret Hukuku bakımından getirilen düzenlemeler:

  • Türk Ticaret Kanununda yapılan değişiklik ile şirketlerin 30 Eylül 2020 tarihine kadar
  • dağıtabilecekleri kar payına ilişkin olarak bir sınırlama getirilmiştir Bu düzenleme ile 30 Eylül 2020 tarihine kadar sermaye şirketlerinin 2019 yılı net dönem karının yalnızca %25’ini dağıtabileceği, geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçelerin dağıtıma konu edilemeyeceği düzenlenmiştir. Devletin doğrudan veya dolaylı olarak şirket sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketler ise bu hükümden muaf tutulmuştur.
  • 30 Eylül 2020 tarihine kadar olan bu kısıtlamanın ise Cumhurbaşkanı tarafından 3 ay süre ile uzatılabileceği düzenlenmiştir.
  • Genel kurul 2019 yılına ilişkin olarak kar payı dağıtımı kararı almış ise ve henüz pay sahiplerine kar payı dağıtılmamış veya kar payının bir kısmı ödenmişse 2019 yılının net dönem karının %25’ini aşan kısım pay sahiplerine 30 Eylül 2020 tarihinden sonra ödenecektir.
  • Diğer hususlara ilişkin değişiklikler için: 

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200417-2.htm

 

Gelir İdaresi Başkanlığınca çıkarılan Sirküler (17/04/2020)

  • Vergi Usul Kanununun 17 ve mükerrer 28 inci maddelerindeki yetkiye dayanılarak; 30 Nisan 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin uzatılması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
  • 30 Nisan 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 1 Haziran 2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin Çalışmalarına Ara Vermesine Dair Karar (17/04/2020)

  • Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışmalarına, 05.05.2020 Salı gününden başlamak üzere on gün süreyle ara verilmesine, Genel Kurulun 15.04.2020 tarihli 86’ncı Birleşiminde karar verilmiştir.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından Kısa Çalışma Ödeneğine ilişkin açıklama (16/04/2020)

  • “Kısa Çalışma ödemelerinin hızlı bir şekilde yapılması için uygunluk tespitinin tamamlanmasını beklemeyerek, işverenlerin beyanı doğrultusunda ödemeleri gerçekleştirileceği açıklandı.
  • 16.04.2020 tarihinde kabul edilen yasa teklifi ile çalışanları güvence altına aldıklarını ifade eden Bakan Selçuk, her türlü iş veya hizmet sözleşmesinin 3 aylık süreyle fesh edilemeyeceğini kaydetti. Bu doğrultuda iş sözleşmesini fesh eden işverene ceza kesileceğine dikkat çeken Selçuk, “3 aylık süre boyunca, iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında, iş veya hizmet sözleşmeleri feshedilemeyecek. Şayet olursa, her bir işçi için feshin yapıldığı tarihteki brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulayacağız.” ifadelerini kullandı.
  • Ücretsiz izne ayrılan ve Kısa Çalışma Ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15 Mart sonrasında iş sözleşmesi feshedilen işçilere, ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar aylık 1.177TL gelir desteği sağladıklarını ve nakdi ücret desteğinden yararlanan çalışanların, Genel Sağlık Sigortalı sayılacakğı ve sigorta primleri İşsizlik Fonu’ndan karşılanacağı belirtilmiştir.
  • Kurumsal bakıma ihtiyacı olan yaşlı ve engellilerin için gelir ölçütü ve ağır engellik şartının geçici olarak, 3 ay süreyle kaldırıldığı da bildirildi.

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından COVID-19 Hastalarında Tedavi Yaklaşımları ve Bilimsel Araştırmalar Hakkında yayımlanan Genelge (16/04/2020)

  • Bakanlığımız Bilim Kurulu tarafından belirlenen ve COVID-19 (Sars-Cov-2 Enfeksiyonu) Rehberinde zikredilen ilaçlar Bakanlığımız iznine tabi bir şekilde endikasyon dışı olarak kullanılmaktadır. Endikasyon dışı ilaç kullanımı esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir:
  • Hekimlerimizce yapılan hasta bazlı endikasyon dışı ilaç kullanım başvurulan “Endikasyon Dışı İlaç Kullanımı Kılavuzu” ve “Yurt Dışından İlaç Temini ve Kullanımı Kılavuzu” doğrultusunda Bakanlığımızca değerlendirilmektedir.
  • “TİTCK Ek Onayı Alınmadan Kullanılabilecek Endikasyon Dışı Maç Listesi”nde endikasyonları tanımlanan etkin maddeler ile “Yurt Dışı Etkin Madde Listesi”nde endikasyon ve kullanım şartı tanımlanan etkin maddeler için ise ek onay şartı aranmamaktadır.
  • Güncel COVID-19 Hasta Yönetimi ve Tedavisi Rehberi'nde tanımlanan ilaçlar, rehber doğrultusunda kullanımları esas olmak üzere “TİTCK Ek Onayı Alınmadan Kullanılabilecek Endikasyon Dışı İlaç Listesi”nde yayınlanmıştır. COVID-19 hastalığında kullanılan diğer bazı ilaçlardan ülkemizde ruhsatlı olanlar (örn. IVIG) hasta bazında endikasyon dışı onay ile veya ülkemizde ruhsatlı olmayıp Yurtdışı İlaç Listesi’nde yer alanlar (örn. Anakinra) hasta bazında yurtdışı ilaç kullanım onayı ile kullanılmaktadır. Bütün bu kullanımlar endikasyon dışı kullanım olup “Endikasyon Dışı İlaç Kullanımı Kılavuzu” ve “Yurt Dışından İlaç Temini ve Kullanımı Kılavuzu” esaslarına göre uygulanmalıdır.
  • Bu kapsamda hasta bazında;
  • Hasta veya hasta yakınına “Bilgilendirilmiş Hasta Olur Formu (BHOF)” imzalatmak, (Bakanlığımıza hasta bazında gelen başvurularda BHOF’un sunulması gerekmekte olup, “TİTCK Ek Onayı Alınmadan Kullanılabilecek Endikasyon Dışı İlaç Listesi”nde yer alan etkin maddelerin kullanımında da hastanın hekimi tarafından BHOF’un alınarak muhafaza edilmelidir.)
  • Hastada komorbid bir durum veya ek bir hastalık olup olmadığına dikkat edip tedaviyi ona göre düzenlemek,
  • Polifarmaside oluşabilecek ilaç etkileşimlerine dikkat etmek,
  • Advers reaksiyon bildirimlerinin “COVID-19 Advers Reaksiyon Takip Formu” ve “COVID-19 Tedavisine Yönelik Advers Reaksiyon Bildirim Formu” doldurularak “Türkiye Farmakovijilans merkezi (TÜFAM)”a bildirilmesini sağlamak gerekmektedir.
  • Faz I, Faz II, Faz III, Faz IV dönem çalışmalar, Biyoyararlanım / Biyoeşdeğerlik çalışmaları ve Gözlemsel çalışmalar ilgili hükümde belirtilen “ilaç ve terkiplerinin” klinik araştırmaları kapsamında değerlendirilmektedir. Bu kapsamdaki klinik araştırmalar ile tıbbi cihaz klinik araştırmaları için yalnızca Klinik Araştırma Etik Kurul onayı yeterli olmamakta, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan da izin alınması gerekmektedir. Belirtilen çalışmalara ek olarak insanlar üzerinde yapılacak, doğrudan müdahale içeren ilaç dışı klinik araştırmaların yürütülebilmesi için de ilgili Etik Kurul ve konunun içeriğine göre Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü veya Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumundan izin alınması gerekmektedir.

İçişleri Bakanlığı tarafından Market ve Süpermarketlerin Denetlenmesine ilişkin açıklama (15/04/2020)

  • Ülke genelinde 35 bin 868 market/ süpermarketin kontrol edildiği denetimlerde saat 09.00-21.00 saatleri arasında hizmet vermeyen, müşteri sayısı müşteriye doğrudan hizmet sunulan toplam alanın onda bir alanından fazla olan, market içinde ve dışında sosyal mesafe kuralına uymayan 1 bin 183 işyeri işletmecisine/ müşteriye Umumi Hıfzıssıha Kanunu ve TCK’nın ilgili maddesi uyarınca adli ya da idari işlem uygulandı.
  •  14.04.2020 tarihinde 81 ilde polis ve jandarma ekiplerince market, süpermarket denetimi yapıldı. Bu denetimlerde genelgede belirtilen market ve süpermarketlerin açılış kapanış saatine uymayan, market müşteri sayısı hizmet sunulan toplam alanın onda birinden fazla olan, market içinde  ve dışında sosyal mesafe kurallarına uymayanlara adli ve idari işlem yapıldı.